XXII edycja Gdyńskiego Forum Gospodarki Morskiej

Uczestnicy paneli w swoich debatach nawiązywali do współczesnych wydarzeń i problemów globalnych wpływających na rozwój sektora gospodarki morskiej.

Gośćmi honorowymi tegorocznej edycji Forum byli: Ambasador Wielkiej Brytanii – Anna Clunes, dyrektor Krajowego Biura Przemysłu Okrętowego w Wielkiej Brytanii – Rex Cox oraz jego ekscelencja Øystein Bø – ambasador królestwa Norwegii w Polsce.

Tegoroczne Forum zgromadziło ponad 500 uczestników, reprezentantów całej branży, 30 panelistów, którzy wzięli udział w licznych prezentacjach i 5 panelach dyskusyjnych.

O rozwoju polskich portów w świetle nowych regulacji prawnych i sytuacji geopolitycznej podczas panelu „PORTY MORSKIE” z przedstawicielami polskich portów, terminali i biznesu rozmawiał Jacek Sadaj – prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia.

Liderem panelu był Piotr Pawłowski – prezes Zarządu w Bałtyckim Terminalu Zbożowym. Głównymi tematami były: Rozwój polskich portów w świetle nowych regulacji prawnych. Jak porty poradziły sobie z nową sytuacją geopolityczną oraz zmianą łańcucha dostaw? Co zapewni konkurencyjność portów i gdzie szukać pewnych źródeł przychodów?

Pozostałymi panelistami byli: Krzysztof Urbaś – Prezes Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście; Łukasz Malinowski – Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk; Rafał Czyżyk – prawnik z Kancelarii CMW Legal, specjalista w zakresie prawa związanego z gospodarką morską; Marek Klabacha – Prezes Zarządu Rhenus Polska i Jan Jarmakowski – Prezes Zarządu Gdynia Container Terminal.

Dyskutowano min. o Ustawie o Portach i Przystaniach Morskich z 20 grudnia 1996r, która została bardzo dobrze oceniona przez obecnych na sali (z wyjątkiem ostatnich nowelizacji). Wprowadzała ona m.in. konieczność rozdziału zarządzania portami od prowadzenia przeładunków, a tym samym zakaz prowadzenia przez zarządy portów efektywnych operacji przeładunkowych.

Ustawa korzystnie wpłynęła na relację z kooperatorami i obecnie jest duże zapotrzebowanie na przestrzeń portową. Aczkolwiek wszyscy operatorzy Portu to samodzielne podmioty i mówimy tu o umowach dzierżawy, których przepisy należałoby zdecydowanie uelastycznić.

Obecny termin 30 lat jest zdecydowanie za krótki i może wpływać na zainteresowanie. Przedłużenie do 40 lat byłoby na tą chwilę optymalne (średnia w krajach UE to 45-50 lat).
Porty stoją obecnie przed wyzwaniem napisania na nowo strategii, planu, który będzie bardziej efektywny geopolitycznie, wielopłaszczyznowy i rozwijający kierunki biznesowe. Dlatego nie możemy patrzeć wyłącznie na najbliższe lata, a co najmniej na najbliższych 30- 40 lat.

Innym poruszanym tematem było prawo pierwokupu. Niepokój wzbudzała kwestia możliwości decyzji Ministra , a dokładniej Rady Ministrów, która może niezależnie wyrazić zgodę lub nie, na prawo pierwokupu danego podmiotu. A w przypadku braku takowej przekazać do wyceny biegłego sądowego- co może wydłużyć okres oczekiwania nawet do kilku lat. Efektem prawa pierwokupu są obecnie wymagane oświadczenia, że spółka zbywana nie posiada nieruchomości albo nie jest dzierżawcą na terenie portu.

Większość panelistów była również zgodna co do rozdzielenia roli Zarządu Portów (Landlord Principle) od części operatorskiej, która powinna pozostać w rękach profesjonalistów.
Funkcje administracyjne i eksploatacyjne zdecydowanie nie powinny być w tych samych rękach. Państwowy Zarząd Portu nie powinien konkurować z prywatnym biznesem, bo już na starcie ten drugi jest na przegranej pozycji.

Poruszano również temat opłat, w którym panuje obecnie ogromny chaos, a opłatami może być dosłownie wszystko. Powrót do Zamkniętego Katalogu Opłat Portowych z górnymi limitami z 2004 r. byłby całkiem rozsądnym rozwiązaniem w opinii większości dyskutantów.

Porty polskie mają ogromny wpływ na rozwój naszego regionu, miasta i gospodarki całego kraju, nie ma silnego państwa bez silnej gospodarki morskiej. Forum Gospodarki Morskiej 2023 było doskonałą okazją do rozmów o przyszłości tej branży i jej najważniejszych projektach, jak chociażby budowa 6. Stanowiska w Naftoporcie, do przyjmowania zbiornikowców o długości ponad 300 m.

Na uwagę na pewno zasługuje również projekt umiejscowienia na Zatoce Gdańskiej terminalu z jednostką pływającą FSRU, zdolną do przeładunku, składowania, regazyfikacji i bunkrowania LNG oraz dalszy rozwój Baltic Hub, czyli budowa terminalu T3.