Pandemia, wojna, inflacja, destabilizacja sytuacji na rynkach energii, podwyżki cen, rzadziej płac, kryzys. Te słowa i zwroty, odmieniane przez wszystkie przypadki, towarzyszyły nam przez mijające miesiące. Najpierw jako groźby, później jako realny scenariusz, w końcu jako fakty istotnie wpływające na nasze życie i wybory. Rok 2022 zbliża się do końca, nadchodzi przez wielu wyczekiwany okres świąteczno-noworoczny, ale także czas podsumowań, wniosków i analiz.

Doceńmy normalność

Największa pozytywna zmiana to swobodne zakupy bez ograniczeń pandemicznych, bez obowiązkowych masek na twarzach, bez poczucia zagrożenia, że nie będziemy mogli spotkać się z najbliższymi. Czy w pogoni za codziennością zdajemy sobie sprawę, że koszmar, który doskwierał nam przez ostatnie dwa lata, minął lub znajduje się w poważnym odwrocie? Zbliżające się święta mają szansę przynieść długo oczekiwaną normalność. Jest szansa, że przy świątecznym stole choroby i służba zdrowia ustąpi miejsca optymizmowi i radości, której wszyscy sobie życzymy.

Goście i nowi gospodarze

Wokół nas słyszymy języki i akcent osób, które pewnie wolałyby spędzać święta bezpiecznie w swoich ukraińskich domach. Wojna zmieniła nie tylko liczbę konsumentów w naszych sklepach, ale też coraz silniej oddziałuje na rynek pracy i nieruchomości. Od początku wojny, na Pomorzu podjęło pracę ponad pięćdziesiąt tysięcy obywateli Ukrainy. Liczba uchodźców, która na stałe pozostaje w naszym województwie, jest trudna do określenia, wiemy, że wydano ponad 100 tys. numerów PESEL. Żadna statystyka jednak nie odda nam pełnego obrazu zjawiska migracji, ani związanych z nią wyzwań społeczno-gospodarczych.

Gwiazdka już nie tak jasna

Dekoracjom świątecznym brak rozmachu ostatnich lat. To stwierdzenie to nie zarzut, ani zdziwienie, a duch czasu. Samorządom, najemcom i sklepikarzom, dają się we znaki znaczne wzrosty cen energii, które podwoiły rachunki za prąd. Największą zmianę można dostrzec, nie w świątecznym oświetleniu miast, a naszych mieszkań i domów. W oknach, na parapetach i elewacjach widać wyraźnie, że zmieniają się nasze możliwości i priorytety. Ograniczenie zużycia energii ma też swój ekologiczny jednoznacznie pozytywny aspekt. Czy Nowy Rok przywitamy mniej hucznie? Wszystko na to wskazuje. Najgorętszy okres sprzedaży fajerwerków jeszcze przed nami, ale nic nie zapowiada, że będziemy bili rekordy. Cóż zwierzaki na pewno nie będą narzekać.

Zakupy czy spacer

W sklepach i na jarmarkach można dostrzec wpływ inflacji. Pomorskie galerie handlowe pamiętają większe oblężenia. Liczba odwiedzających jednak nie koniecznie ma proste przełożenie na liczbę transakcji. Odwiedziny placówek  handlowych, bez dokonywania poważnych zakupów, stają się zwłaszcza dla młodszych pokoleń, sposobem spędzania wolnego czasu. Stale obserwowanym trendem jest wzrost rynku e-commerce. Coraz częściej o wynikach branży handlowej decyduje nie liczba klientów w sklepach, a liczba nadanych przesyłek pocztowo-kurierskich. W dobie podwyżek cen możemy obserwować przeniesienie gorączki zakupowej na okres poświątecznych wyprzedaży.

O naszych decyzjach zakupowych decyduje głównie stan konta, ewentualnie możliwości pożyczkowe. Według danych z GUS w portfelach mamy więcej pieniędzy, jednak ich wartość nabywcza zdecydowanie spadła. Wartość koszyka spożywczych zakupów w porównaniu do zeszłego roku wzrosła o ponad 20%. Najbardziej wzrosły ceny cukru, nabiału i tłuszczów. Wyzwania związane z rosnącymi cenami będą wymagały wyrobienia sobie nowych, bardziej racjonalnych, nawyków zakupowych, sposobów radzenia sobie z zaistniałą sytuacją. Przeniesienie zakupów na okresy wyprzedaży, zakupy on-line, większa użyteczność jako kryterium wyboru. To tylko nieliczne obserwowane trendy. Kolejna ewolucja dotyczy metod płatności. Bezgotówkowe formy zyskują coraz większą popularność.

Jak twierdzi znana sentencja, jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Rok 2022 zaskakiwał nas srodze. Wojna i towarzyszące jej procesy migracyjne, wzrosty cen: paliw, energii, żywności wpływały i wpływają nasze postawy i zachowania. Ważne jest, aby dostrzegać w zmianach szanse i tworzyć pozytywne rozwiązania, których wdrożenie pozwoli nam patrzeć w przyszłość z optymizmem. Czego sobie i czytelnikom życzę.