W dobie gwałtownych zmian technologicznych i społecznych, inżynierowie muszą dostosować swoje umiejętności do nowej rzeczywistości. Raport "Kompetencje Inżyniera Przyszłości" autorstwa Infuture.Institute pokazuje, że współczesny inżynier to technologiczny humanista, który łączy zaawansowane kompetencje cyfrowe z głębokim zrozumieniem społecznym. W obliczu wyzwań takich jak zmiany klimatyczne, automatyzacja i globalne kryzysy, nowi inżynierowie muszą rozwijać myślenie systemowe, etykę zawodową oraz kreatywność, aby tworzyć innowacyjne i zrównoważone rozwiązania.
W dynamicznie zmieniającym się rynku pracy, gdzie pojawiają się nowe gałęzie przemysłu i przeobrażenia technologiczne, konieczne jest dostosowanie sposobu kształcenia i wyposażania studentów w umiejętności niezbędne do funkcjonowania w nowej, cyfrowej rzeczywistości. W świecie zdominowanym przez automatyzację, sztuczną inteligencję i konieczność uczenia się przez całe życie, redefinicja roli i kompetencji inżynierów staje się kluczowa. To oni bowiem kreują innowacyjne rozwiązania, odpowiadając na wyzwania teraźniejszości i przyszłości. W odpowiedzi na te potrzeby Infuture.Institute opublikował raport pt. „Kompetencje Inżyniera Przyszłości”.
Żyjemy w epoce hiperzmian i polikryzysu. Mowa tu o zmianach i kryzysach, które oddziaływują na siebie w jednym czasie. Zmiany klimatyczne, dynamiczny postęp technologiczny, globalne pandemie czy konflikty zbrojne stanowią niejako cykl naczyń połączonych, kształtujących obraz obecnej gospodarki w wielu wymiarach. Te wyzwania stanowią okazję do przemyślenia i redefinicji tradycyjnych modeli oraz umiejętności, jakie powinni posiadać przyszli inżynierowie.
Nowe kompetencje inżyniera
Infuture.Institute na bazie desk researchu zdefiniował 28 kluczowych kompetencji przyszłości, podzielonych na cztery kategorie:
- kompetencje cyfrowe,
- kompetencje społeczno-humanistyczne,
- kompetencje związane z zarządzaniem i etyką,
- kompetencje projektowe i kreatywne.
Te kompetencje zostały przypisane do trzech poziomów interdyscyplinarnej wiedzy:
- Know-why: Dlaczego coś się dzieje? – ujęto tu 14 kompetencji, w tym np. myślenie systemowe i przełamywanie schematów,
- Know-what: Czym coś jest? – ujęto tu 12 kompetencji, w tym np. biegłość cyfrowa, zbieranie i analiza danych,
- Know-how: Jak coś zrobić? – ujęto tu 16 kompetencji, w tym np. cyfrowa współpraca i myślenie obliczeniowe.
Kluczowe kompetencje dla przyszłości
Zespół Infuture.Institute przeprowadził analizę sieciową, aby określić, które z 28 kompetencji są najważniejsze w kontekście świata hiperzmian. W tym celu zestawiono ww. umiejętności z 36 zmianami gospodarczymi z 6 obszarów gospodarek przyszłości, jakimi są:
- gospodarka AI,
- ekonomia zrównoważonej energii,
- niebieska gospodarka,
- gospodarka kosmiczna,
- ekonomia długowieczności
- ekonomia konfliktu.
Wyniki tej analizy definiują inżyniera przyszłości jako osobę cechującą się myśleniem systemowym, zdolnością do rozwiązywania problemów międzygatunkowych oraz stosowaniem etyki inżynierskiej.
Nowa rola inżyniera
Raport pokazuje, że granice między naukami ścisłymi, technicznymi i humanistycznymi coraz bardziej się zacierają. Inżynier przyszłości to technologiczny humanista, który posiada szeroką wiedzę o świecie cyfrowym i jest świadomy wzajemnego przenikania się zmian środowiskowych, ekonomicznych i geopolitycznych. Musi on także brać pod uwagę kontekst AI, uczenia maszynowego oraz zmian klimatycznych, co wymaga nowego dekalogu pracy z silnymi fundamentami etycznymi i poczuciem odpowiedzialności za sens i cel swoich działań.
Zastosowanie raportu
Choć opracowanie pn. „Kompetencje inżyniera przyszłości”, powstało na zlecenie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, może służyć z powodzeniem jako drogowskaz dla innych instytucji kształtujących politykę edukacyjną i gospodarczą. Biorąc pod uwagę, że wskazane w raporcie obszary gospodarek przyszłości ściśle wiążą się z obszarami Inteligentnych Specjalizacji Pomorza wyniki tego raportu mogą być wykorzystane także przez pomorskie instytucje, w tym uczelnie i samorząd województwa.
Pełna wersja wersja raportu do pobrania na stronie Infuture.Institute