Centrum Kompetencji STOS PG wnosi nową jakość do polskiej nauki i wzmacnia wizerunek Gdańska i Pomorza na akademickiej mapie Europy. Jest to największa inwestycja infrastrukturalna Politechniki Gdańskiej od czasu powstania Centrum Nanotechnologii B, które do użytku oddano w czerwcu 2015 roku. Kompleks, w którego sercu znajduje się zespół wyspecjalizowanych serwerowni, jednym z najnowocześniejszych centrów informatycznych w tej części Europy. Poza supernowoczesnym komputerem znajdują się tam przestrzenie do pracy dla naukowców, inżynierów i studentów.

W uroczystości udział wzięli m.in.: prof. Krzysztof Wilde, rektor PG, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, Dariusz Drelich, wojewoda pomorski, prof. Henryk Krawczyk, a także władze trójmiejskich uczelni, przedstawiciele partnerskich firm i instytucji oraz osoby związane ze środowiskiem naukowym i akademickim Trójmiasta.

– O jakości danej uczelni świadczą przede wszystkim jej osiągnięcia naukowe, kadra naukowo-dydaktyczna, a także poziom wiedzy i kompetencji jej absolwentów. Aby wszystkie te elementy były stale rozwijane, niezbędna jest jednak odpowiednia infrastruktura – mówił prof. Krzysztof Wilde, rektor PG.

– Otwarcie centrum STOS PG i uruchomienie superkomputera Kraken zapewnia to pod wieloma względami i przełoży się również na napływ do Gdańska jeszcze większej liczby młodych i zdolnych ludzi, którzy zwiążą się z nami na stałe. To jeden z najnowocześniejszych tego typu kompleksów w Europie, który znacząco podniesie konkurencyjność i atrakcyjność nie tylko naszej uczelni, ale całego regionu Pomorza – dodał.

Oficjalnego przecięcia wstęgi, które symbolizowało otwarcie budynku, dokonali prof. Krzysztof Wilde, rektor PG, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, prof. Henryk Krawczyk, dyrektor CI TASK oraz Mariusz Miler, kanclerz PG.

Fot. Monika Zdroik

– Ta inwestycja pokazuje, że środki unijne, których rozdzielaniem zajmuje się Urząd Marszałkowski, zostały świetnie zagospodarowane i przysłużą się nie tylko rozwojowi uczelni, ale też miasta i regionu. Jestem przekonany, że centrum STOS i superkomputer Kraken staną się na wiele lat technologicznym wyróżnikiem Pomorza na mapie Polski i Europy – mówił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Fot. Piotr Paruszewski / Grupa Profit 2000 Prolight

Skąd wziął swoją nazwę i jaka jest jego supermoc?

Głównym elementem uroczystości była oficjalna prezentacja i uruchomienie superkomputera Kraken, który został ukryty pod ziemią, na zboczu Góry Szubienicznej w Gdańsku Wrzeszczu. Skąd superkomputer wziął swoją nazwę?

Na początku tego roku, w internetowym plebiscycie zorganizowanym przez portal trojmiasto.pl, wybrali ją mieszkańcy. Propozycji, które spłynęły do redakcji w ramach zorganizowanego wcześniej konkursu, było ponad tysiąc. Głosowanie trwało 48 h., walczyły w nim cztery wybrane do ostatecznego finału propozycje, ale to właśnie Kraken zwyciężył, zdobywając ponad 50 proc. głosów.

KRAKEN – nowy superkomputer PG. Zobacz film.

Fot. Monika Zdroik

Kraken łączy siedem wyspecjalizowanych serwerowni i może działać zarówno w pojedynkę, jak również – w zależności od bieżących potrzeb – jako zespół kilku osobnych superkomputerów. Nad jego mocą czuwać będą nie tylko naukowcy z PG i zespół Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej PG, który ma tam swoją nową siedzibę. Jego dyrektorem, a zarazem pomysłodawcą projektu CK STOS PG jest prof. Henryk Krawczyk.

Dzięki uruchomieniu kompleksu i samego superkomputera zyskujemy możliwość prowadzenia zaawansowanych prac badawczych, skomplikowanych symulacji i rozwiązywania problemów praktycznie we wszystkich dziedzinach naszego życia, m.in. m.in. rozwojem algorytmów sztucznej inteligencji, energetyki jądrowej, technologii ochrony środowiska, medycyny, biotechnologii, farmaceutyki, fizyki, czy nawet astronomii. Inwestycja wspomoże przy tym badania wdrożeniowe i przysłuży się komercjalizacji realizowanych przez naukowców projektów badawczych.

Z końcem roku Kraken osiągnie moc obliczeniową równą 13,6 PFlops, co wedle prognoz uplasuje go w grudniu 2023 r. w TOP 100 najmocniejszych superkomputerów na świecie i w czołówce superkomputerów używanych w Europie.

– Tak naprawdę nie chodzi tu jednak o wyścig na moce obliczeniowe, tylko możliwości badawczo-rozwojowe i opracowywanie nowych technologii i rozwiązań służących społeczeństwu, zarówno teraz, jak również w przyszłości. W przypadku Krakena są one praktycznie nieograniczone, bo cały kompleks został zaprojektowany tak, by można było sukcesywnie powiększać jego możliwości w kolejnych latach – mówi prof. Henryk Krawczyk

– Budynek będzie służyć również biznesowi i przemysłowi na Pomorzu, ponieważ moc obliczeniowa superkomputera zapewni możliwość rozwoju w dziedzinie IT wielu firmom z Trójmiasta i regionu – mówi Mariusz Miler, kanclerz Politechniki Gdańskiej.

Jego realizacja była sporym wyzwaniem. Jest on jedyną tak dużą serwerownią na prąd stały, a część urządzeń została zaprojektowana specjalnie dla tego obiektu i są to absolutne prototypy. Obiekt posiada w pełni zintegrowany system bezpieczeństwa oparty o systemy kontroli dostępu, monitoringu wizyjnego, jak również system włamania i napadu. Wszystkie systemy integruje i zarządza nimi specjalny serwer. Centrum powstało w oparciu o założenia Green Computing, tak, by maksymalnie ograniczyć wpływ działań IT na środowisko, ale jednocześnie podnieść wydajność energetyczną sprzętu i laboratoriów.

– To najnowocześniejsza i najbezpieczniejsza serwerownia w Europie – dodaje. – Spełnia wymagania tzw. TIER-u III z elementami IV, a to najwyższe możliwe poziomy zabezpieczenia dla centrów służących przechowywaniu danych. Dzięki temu w każdej chwili możemy przeprowadzić wszelkie prace serwisowe czy naprawcze bez wyłączania serwerowni.

Metraż budynku to ok. 13 tys. m kw., a jego kubatura to ponad 62 tys. m sześc. Wszystkie pomieszczenia zostały wykończone z najwyższą starannością tak, żeby zachować odpowiednie parametry w zakresie temperatur i czystości, szczególnie dla zamontowanej w budynku elektroniki.

Serwerownie to serce budynku, które spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa, m.in. chroni zgromadzone tam dane przed ogniem, wodą, czy nawet polem elektromagnetycznym. Superkomputer wymaga przy tym ciągłego chłodzenia oraz utrzymania stałej temperatury i wilgotności powietrza, a źródłem chłodu technologicznego dla całego budynku jest pięć zewnętrznych agregatów wody lodowej. Bezpieczeństwo i ciągłość dostarczania energii zapewniają z kolei dwa ogromne agregaty prądotwórcze. Aby je dostarczyć i zamontować na dachu wykorzystano ogromny dźwig, ponieważ każdy z agregatów waży 40 ton.

Fot. Monika Zdroik

Bazowy koszt realizacji projektu CK STOS to 156 mln zł, z czego 90,1 mln zł pochodzi ze środków unijnych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – pozyskanych dzięki zaangażowaniu w projekt Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz Agencji Rozwoju Pomorza. Do tego doliczyć trzeba jednak również środki, za które uczelnia wyposaży centrum w dodatkowy sprzęt, w tym dodatkowe elementy superkomputera, który będzie mógł być ulepszany i rozwijany przez wiele lat. Całkowity koszt inwestycji sięgnie zatem nawet ok. 250 milionów złotych.

Odwiedź Krakena i CK STOS PG

Możliwość zwiedzenia Centrum Kompetencji STOS i umieszczonych w nim serwerowni będą mieli uczestnicy Dni Otwartych Funduszy Europejskich, które w tym roku zawitają również na Politechnikę Gdańską. Wydarzenie odbędzie się w dniach 12 i 13 maja.