Drugi etap reformy samorządowej sprawił, że rozbudowano samorządy terytorialne poprzez utworzenie samorządu powiatowego i wojewódzkiego. Wprowadzenie nowych jednostek samorządowych istotnie zmieniło strukturę władzy publicznej w Polsce. Wiązała się ona z nadziejami wzmocnienia zdolności państwa do sprawnego funkcjonowania i poprawy jakości życia mieszkańców. Celem reformy samorządowej było utworzenie sprawnej, oszczędnej w działaniu i kompetentnej administracji publicznej, co miało się dokonać przez przekazanie części kompetencji samorządom.

W Pomorskiem dobrze się żyje

Województwo Pomorskie zmieniło się diametralnie i jest jednym z najlepiej rozwijających się regionów nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Wysoki standard życia Pomorzan przekłada się na jeden z najwyższych przyrostów demograficznych w kraju. Nowe inwestycje i rozwój gospodarczy regionu wpływają na utrzymywanie się niskiego poziomu bezrobocia. Badanie zrealizowane na zlecenie Samorządu Województwa potwierdza, że większości z nas żyje się tu dobrze.

mat. własne

Nasze otoczenie przyjmujemy za zupełnie naturalne. Jednak równy chodnik, wygodny transport kolejowy i autobusowy, dostępność dobrych miejsc pracy, czy nowoczesny, dobrze wyposażonym szpital,  stanowią bardzo ważny aspekt naszego życia, przekładający się na nasze poczucie zadowolenia. Skoro krajobraz wokół nas wydaje się naturalnym, nie zastanawiamy się zazwyczaj, jak to się dzieje, że to działa i funkcjonuje, czy tym bardziej jak to było dawniej.

Wejście Polski do Unii Europejskiej uruchomiło regionowi wiele możliwości. Samorząd Województwa Pomorskiego zrealizował na bazie funduszy europejskich wiele programów inwestycyjnych. Miliardy złotych zostały przeznaczone na inwestycje w edukację, służbę zdrowia, infrastrukturę, rewitalizację, jak również projekty dotyczące integracji społecznej, czy wsparcia rynku pracy.

Kolejowa rewolucja Pomorza

25 lat Samorządu Wojewódzkiego to czas wielu zmian i inwestycji. Pionierską realizacją Samorządu WP jest budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, uruchomionej w 2015 roku. Od tego czasu PKM-ka przewiozła już miliony pasażerów, a rok 2022 był rekordowy, blisko 4,5 mln pasażerów. Szacunki wskazują, że 2023 rok będzie jeszcze lepszy. Korzyści  wynikających z tej inwestycji jest wiele, głównymi są między innymi:

• połączenie atrakcyjnych punktów na mapie Pomorza, to jest np. Kościerzyny, Kartuz czy Żukowa z Trójmiastem, a przede wszystkim połączenia wspomnianych miast i Trójmiasta z Portem Lotniczym Gdańsk, gdzie aż 10 % pasażerów lotniska dojeżdża kolejką,
• poprawa dostępności transportu zbiorowego w dzielnicach położonych dotychczas na peryferiach Trójmiasta,
• wzrost atrakcyjności terenów sąsiadujących ze stacjami PKM pod zabudowę mieszkaniową,
• umożliwienie integracji podsystemów transportu zbiorowego,
• stworzenie warunków do zmian struktury przewozów poprzez pojawienie się oferty konkurencyjnej do samochodu osobowego w relacjach Kaszuby – rdzeń metropolii oraz efektywnego sposobu przemieszczania w miastach aglomeracji.

mat. PKM SA

Znaczenie i rola PKM w województwie pomorskim będzie nadal wzrastać, z uwagi na rozbudowę i modernizację sieci kolejowej obsługującej przewozy metropolitalne, zintensyfikowanie zabudowy mieszkaniowej i usługowej w pobliżu przystanków, czy wzrost cen stref płatnego parkowania w aglomeracji trójmiejskiej.

Pomorska Kolej Metropolitalna planuje kolejną dużą inwestycję łączącą południowe dzielnice Gdańska, Kowale i Kolbudy z sercem Gdańska. Inwestycja ta umożliwili sprawny przejazd z trójmiejskich sypialni do miejsc pracy wielu mieszkańcom regionu.

Portowa brama na świat

Istotne znaczenie w rozwoju regionu na przestrzeni ostatnich 25 lat mają porty morskie. Ich wzrost i postęp, których przeładunki rosły średnio na poziomie 10 procent rocznie, a także cała powiązana z nimi branża gospodarki morskiej sprawia, że Pomorskie stanowi bramę na świat.

fot. canva

Jeszcze na początku XXI wieku głównym terminalem kontenerowym Polski był gdyński BCT, a na akwen bałtycki nie zapuszczały się statki oceaniczne. O ile polskie potrzeby obsługiwał port w Hamburgu, sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z olbrzymimi inwestycjami realizowanymi w portach morskich i na ich zapleczu z wykorzystaniem funduszy unijnych. Inwestycje te włączyły pomorskie porty w krwiobieg nie tylko polskiej, ale i europejskiej gospodarki także za pośrednictwem sieci TEN-T, budowy autostrady A-1, modernizacji linii kolejowych E-65 i CE-65 oraz licznych terminali intermodalnych i centrów logistycznych ulokowanych w całej Polsce. Przełomem było otwarcie w porcie gdańskim DCT, który szybko się stał największym terminalem kontenerowym na Bałtyku.  Od stycznia 2010 r. DCT Gdańsk zaczął przyjmować w regularnym cotygodniowym serwisie z Dalekiego Wschodu statki kontenerowe. DCT stał się najszybciej rozwijającym się terminalem na świecie, osiągając 180% wzrostu w 2010 r. Dzisiaj zarówno Gdańsk, jak i Gdynia powiązane są ze światem licznymi połączeniami obsługiwanymi przez globalnych armatorów takich jak: Maersk, MSC czy 2M.

Obok portów morskich powoli odbudowywał się pomorski przemysł stoczniowy, który po zapaści lat 90-tych będącej skutkiem upadku dużych państwowych przedsiębiorstw, wraz z prywatyzacją i racjonalizacją zatrudnienia, wypracował dla siebie specyficzną niszę polegającą na budowie jednostek specjalistycznych i dla wymagających klientów. Ważną rolę odgrywa produkcja podzespołów dla statków pasażerskich i promów, a także LNG, offshore, marynarki wojennej bądź prototypów jednostek zaawansowanych technologicznie (napędy hybrydowe, technologie satelitarne, statki autonomiczne). Potencjał branży tworzą aktualnie m.in. stocznie  Remontowa Shipbuilding i Crist S.A.

Imponująca dynamika rozwoju

W 2011 roku Samorząd Województwa powołał do życia Invest in Pomerania, regionalną inicjatywę promocji inwestycji w województwie pomorskim. Działalność IiP przyczyniła się do realizacji wielu inwestycji na Pomorzu i rozwoju gospodarczego.

Województwo pomorskie posiada imponującą dynamikę rozwoju. W latach 2010 – 2019 stopa bezrobocia w regionie spadła z 8,5% do 2,8%, a liczba ludności aktywnej zawodowo wzrosła z 870 000 do 1 058 000. Imponujący jest wzrost PKB na mieszkańca, który uległ zwiększeniu z 9 500 EUR do 12 600 EUR.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) mają istotny wpływ w osiąganiu przez region tak dobrych wyników. W latach 2011 – 2021 zespół Invest in Pomerania zrealizował ponad 200 projektów BIZ, dzięki którym powstało około 41 tys. miejsc pracy w regionie. Województwo pomorskie odniosło większy sukces w przyciąganiu BIZ niż inne polskie województwa. Wartość ogłoszonych na Pomorzu projektów BIZ w latach 2011 – 2021, wynosząca 6,9 mld USD, stanowi blisko 7 procent z ogólnokrajowej koperty o wartości 127,8 mld USD.

Pomorskie u progu wielkich zmian

Dwa lata temu samorząd województwa zainicjował powstanie Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku (Pomorska Platforma Offshore). Jej celem jest nie tylko podejmowanie działań na rzecz powstania morskich farm wiatrowych, ale również zabezpieczenie miejsca dla pomorskich przedsiębiorstw oraz jednostek naukowych w procesie inwestycyjnym związanych z ich powstawaniem. Morska energetyka odnawialna jest nową szansą na rozwój gospodarczy regionu, szczególnie małych ośrodków portowych wzdłuż wybrzeża, takich jak Ustka, Łeba, Władysławo. Ponadto znacząco wpłynie na zwiększenie konkurencyjności regionalnej gospodarki i zwiększy udział energetyki odnawialnej w miksie energetycznym województwa.

Kluczowym aspektem dla rozwoju nowej branży jest zapewnienie kompetentnych kadr. Dlatego Samorząd Województwa wraz z sygnatariuszami Pomorskiej Platformy Offshore, deweloperami, samorządowcami pracuje nad promocją zawodów i pracy w branży offshore.  Między innymi poprzez organizację Edukacyjnych Targów Kariery EDU OFFSHORE WIND, które są okazją do zaprezentowania możliwości zawodowych, jakie daje rozwój Morskiej Energetyki Wiatrowej oraz uświadomienie jego uczestnikom, jakiego rodzaju kompetencje będą potrzebne oraz w jaki sposób będzie można je zdobyć. Patrząc na dotychczasowe prognozy, pierwsze farmy wiatrowe pojawią się na przełomie 2026/27 roku. Natomiast do końca 2030 mają powstać morskie farmy wiatrowe o łącznej mocy 10 GW, a w kolejnej dekadzie moc się podwoi.

Ten artykuł stanowi początek cyklu artykułów na 25-lecie Samorządu Województwa Pomorskiego. Przez kolejne tygodnie postaramy się przybliżyć skale zmian, które zadziały się przez 25 lat samorządu wojewódzkiego na Pomorzu. W pozostałych publikacjach zostaną poruszone między innymi kwestie innowacji, rynku pracy, rozwoju szkolnictwa wyższego, gospodarki morskiej, czy transformacji energetycznej.

Źródła: Encyklopedia administracji

Invest in Pomerania

Pomorska Kolej Materopolitalna

EduOffshoreWind