Europejski akt w sprawie sztucznej inteligencji, który wszedł w życie 1 sierpnia 2024 r., ustanawia pierwsze na świecie kompleksowe regulacje dotyczące AI. Nowe przepisy mają na celu zapewnienie, że sztuczna inteligencja stosowana w Unii Europejskiej będzie bezpieczna i zgodna z prawami obywateli, wprowadzając jednocześnie zróżnicowane wymagania w zależności od poziomu ryzyka związanego z danym systemem AI.
Pierwsza na świecie tak kompleksowa regulacja w tej dziedzinie, ma za zadanie zagwarantowanie, że sztuczna inteligencja opracowywana i stosowana w UE będzie wiarygodna oraz zabezpieczona pod kątem praw obywateli .
Akt wprowadza kategoryzację systemów AI na podstawie ryzyka:
- Minimalne ryzyko – Systemy takie jak rekomendacje oparte na AI czy filtry spamu nie są objęte obowiązkami wynikającymi z rozporządzenia, lecz firmy mogą dobrowolnie wdrażać kodeksy postępowania.
- Szczególne ryzyko związane z przejrzystością – Dotyczy systemów jak chatboty, które muszą informować użytkowników o tym, że mają do czynienia z maszyną. Generowane przez AI treści muszą być odpowiednio oznakowane.
- Wysokie ryzyko – Takie systemy muszą spełniać rygorystyczne wymagania, m.in. dotyczące jakości danych, dokumentacji, nadzoru oraz cyberbezpieczeństwa. Przykłady obejmują systemy używane do rekrutacji lub oceny zdolności kredytowej.
- Niedopuszczalne ryzyko – Zastosowania AI, które mogą naruszać prawa podstawowe, jak systemy scoringu społecznego lub niektóre metody rozpoznawania emocji, będą zakazane.
Państwa członkowskie UE mają czas do sierpnia 2025 r. na ustanowienie odpowiednich organów nadzorujących wdrażanie tych przepisów, a większość przepisów zacznie obowiązywać w sierpniu 2026 r. Wprowadzono również mechanizmy wspierające, takie jak piaskownice regulacyjne, które mają promować innowacje w zgodzie z nowymi regulacjami .
Ważne podkreślenia jest, że zakazy dotyczące systemów sztucznej inteligencji stwarzające niedopuszczalne ryzyko będą obowiązywać już po sześciu miesiącach, a przepisy dotyczące tzw. modeli sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia będą miały zastosowanie po 12 miesiącach.
Komisja uruchomiła również pakt na rzecz sztucznej inteligencji. W ramach tej inicjatywy zachęca się twórców sztucznej inteligencji do dobrowolnego przyjęcia kluczowych obowiązków wynikających z aktu w sprawie sztucznej inteligencji przed upływem przewidzianych prawem terminów. Obecnie opracowywane są również wytyczne w celu określenia i uszczegółowienia sposobu wdrożenia aktu oraz ułatwienia stosowania instrumentów współregulacyjnych, takich jak normy i kodeksy postępowania.
