Budowanie lokalnej niezależności energetycznej w oparciu o spółdzielnie nie jest już marzeniem, staje się świadomym wyborem. W listopadzie w siedzibie Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Lubaniu odbyło się spotkanie, podczas którego eksperci, doradcy oraz przedstawiciele ośrodków rolniczych z całej Polski rozmawiali o przyszłości energetyki obywatelskiej i wykorzystaniu lokalnych nadwyżek energii.
Dyskusja skupiła się wokół praktycznych działań umożliwiających rolnikom i mieszkańcom wsi zwiększenie niezależności energetycznej dzięki tworzeniu spółdzielni energetycznych.
Czym są spółdzielnie energetyczne?
Spółdzielnia energetyczna to forma współpracy lokalnej społeczności, która wspólnie wytwarza, konsumuje, magazynuje lub sprzedaje energię – najczęściej pochodzącą ze źródeł odnawialnych, takich jak fotowoltaika, biogazownie czy turbiny wiatrowe.
Spółdzielnie są nie tylko sposobem na obniżenie kosztów energii, ale także realną szansą na: zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego regionie, pozostawienie zysków i korzyści w lokalnej gospodarce, wzmacnianie więzi społecznych i współodpowiedzialności, ograniczenie emisji CO₂.
Jak podkreślali eksperci, spółdzielnie energetyczne stają się fundamentem energetyki obywatelskiej, która buduje niezależność energetyczną oddolnie, od mieszkańców, rolników i lokalnych instytucji. Jednym z kluczowych materiałów wspierających przyszłych organizatorów tych inicjatyw jest podręcznik „Jak założyć i prowadzić Spółdzielnię Energetyczną?”, opracowany w ramach projektu RENALDO. Publikacja krok po kroku wyjaśnia wymagania prawne, zasady działania, strukturę organizacyjną oraz praktyczne aspekty zarządzania wspólnotową energetyką.
Jednym z ważnych punktów spotkania było wystąpienie prof. Sylwii Mrozowskiej, która zaprezentowała podsumowanie dotychczasowych działań w ramach projektu BalticBeat, skupiającego się na rozwijaniu innowacyjnych, lokalnych modeli gospodarki energetycznej.
Następnie przedstawiciel Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego zaprezentował efekty pracy nad projektem RENALDO, który w praktyczny sposób wspiera rolników i mieszkańców obszarów wiejskich w zakładaniu spółdzielni energetycznych.
RENALDO (Renewable Energy for Agriculture and Local Development) to inicjatywa finansowana w ramach programu Komisji Europejskiej ELENA, której celem jest przygotowanie dokumentacji technicznej dla lokalnych inwestycji energetycznych, ułatwienie tworzenia i rejestrowania spółdzielni energetycznych, dostarczenie rolnikom narzędzi do kalkulacji opłacalności inwestycji, budowanie kompetencji w zakresie energetyki obywatelskiej.
W ramach projektu powstały kluczowe materiały edukacyjne i narzędzia:
- „Podstawy prawne spółdzielni energetycznej” – Marcin Rokosz
Dokument omawia aktualne przepisy regulujące działalność spółdzielni energetycznych, zasady ich funkcjonowania oraz obowiązki członków. Wyjaśnia m.in. proces rejestracji, formy współpracy i zasady rozliczeń.
- „Kalkulator RENALDO” – Daniel Raczkiewicz
To praktyczne narzędzie, które pozwala: obliczyć potencjał produkcyjny instalacji, oszacować koszty i opłacalność projektu, porównać różne scenariusze inwestycji.
- „Budowa energetyki obywatelskiej” – Rafał Serafin i Ireneusz Perkowski
Eksperci opisują społeczne, ekonomiczne i organizacyjne aspekty tworzenia społeczności energetycznych. To przewodnik dla samorządów i liderów lokalnych, którzy dążą do wzmocnienia niezależności energetycznej regionów.
Wspólna energia, wspólna przyszłość
Współdzielenie lokalnych zasobów energetycznych to trend, który w Polsce dynamicznie przyspiesza. Spółdzielnie energetyczne pozwalają mieszkańcom wsi, rolnikom, gminom i instytucjom lokalnym realnie obniżyć koszty energii, a jednocześnie budować bardziej odporną i zrównoważoną przyszłość.
Spotkanie w PODR w Lubaniu pokazało, że rośnie świadomość i gotowość społeczności do podejmowania działań w tym kierunku. Otwiera to nowy rozdział dla energetyki obywatelskiej w Polsce.
