Nowe spojrzenie na umiędzynarodowienie - Konferencja "Studenci zagraniczni w Polsce"

100 tysięcy studentów zagranicznych pokazuje, że uczelnie, regiony i miasta prowadzą coraz skuteczniejszą promocję międzynarodową. Bardzo duży wpływ na ten sukces ma coraz szersza oferta kierunków w języku angielskim (w którym studiuje u nas 37% obcokrajowców) oraz przede wszystkim kadra naukowa i administracja, które przez lata nabywały nie tylko kompetencji językowych, ale też międzykulturowych.

Czy i dlaczego nowe spojrzenie jest tak pilnie potrzebne?

Gra idzie dzisiaj o jakość, o studentów nie tylko najlepszych, ale o najlepszych z najlepszych, czyli po prostu przyciąganie talentów. W umiędzynarodowieniu uczelni najważniejszy staje się poziom i jakość procesu dydaktycznego. Dlatego koniecznością staje się skupienie wysiłków na pozyskiwanie kandydatów na studia magisterskie i doktoranckie oraz włączanie ich do prowadzonych na uczelni badań. Konieczne
staje się więc przeformułowanie podejścia do procesów internacjonalizacji.

Etap ilościowy się kończy, mamy dobrą średnią europejską, ale przed nami etap jakościowy. Jako kraj powinniśmy mieć ambicje by przejść do etapu jakościowego. Dzięki temu podnosimy poziom naszych uczelni, podnoszą się także kompetencji studentów, którzy w tym różnorodnym środowisku uczą się działać europejsko i międzynarodowo. Musimy także wspólnie zastanowić się co należy zrobić, aby jak najszybciej zmienić sytuację, kiedy co najmniej dwa razy więcej wpłacamy do naukowego budżetu Unii Europejskiej niż potrafimy z tego źródła uzyskać w postaci grantów – mówił Waldemar Siwiński, założyciel Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”.

O własnych doświadczeniach w tym zakresie jak i przykładach z uczelni polskich i zagranicznych rozmawiali, zgromadzeni uczestnicy konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2024”.

Studenci zagraniczni w Polsce

Studia w Polsce najchętniej wybierają Europejczycy, którzy stanowią ponad 72% wszystkich studiujących. Drugą grupę, blisko 17%, stanowią osoby pochodzące z Azji. Podobnie jak w poprzednim roku wzrosła liczba studentów z Afryki.

Największą, dominującą grupę na uczelniach polskich stanowią studenci z Ukrainy i Białorusi. W roku akademickim 2022/23 naukę w Polsce pobierało 48 056 Ukraińców oraz 12 014 Białorusinów, dla których istotne jest przede wszystkim bliskie sąsiedztwo, zarówno terytorialne jaki i kulturowe,  oraz przynależność Polski do UE. Duży wzrost liczby studentów i studentek z Ukrainy spowodowany był także przede wszystkim wojną spowodowaną agresją Rosji. Na Ukrainie szkołę średnią kończy się w wieku 17 lat, co stanowi dodatkowe wyzwanie zarówno dla młodych ludzi, którzy muszą odnaleźć się w nowym kraju, ale i uczelnianych biur odpowiedzialnych za współpracę międzynarodową, które od pierwszego kontaktu opiekują się i wspierają ich na miejscu.

Studenci zagraniczni w Polsce

Wysoka jakość kształcenia przyciąga na polskie uczelnie studentów z Turcji, którzy zajmują trzecią pozycję wśród studiujących obcokrajowców (3789) oraz Hindusi (2744).  Coraz bardziej zainteresowani nauką w Polsce są też studenci z Azji Centralnej. W porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła liczba studentów z Kazachstanu (1775) oraz Azerbejdżanu (2459). Przyszłościowym rynkiem dla polskich uczelni jest także Uzbekistan (2049).

Najczęściej wybierane przez obcokrajowców kierunki to zarządzanie, informatyka i kierunek lekarski. W porównaniu do ubiegłego roku o ponad 5 tys. wzrosła liczba osób studiujących zarządzanie, a ponad 3 tys. więcej wybrało informatykę. W związku z coraz większą liczbą zagranicznych studentów na polskich uczelniach wzrasta zarówno liczba wykładowców cudzoziemców, jak i liczba programów prowadzonych w języku angielskim.

Studenci zagraniczni w krajowej strategii umiędzynarodowienia

Panel dyskusyjny dotyczący procesu tworzenia Strategii Umiędzynarodowienia poprowadził  dr Dawid Kostecki, dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Dokument, który ma powstać pod auspicjami NAWA docelowo będzie odpowiadać na najważniejsze wyzwania, jakie stoją obecnie przed polskim środowiskiem akademickim w obszarze umiędzynarodowienia.

Jak ułatwić skuteczną adaptację studentom zagranicznym w Polsce? Jakie są największe bariery, z którymi spotykają się obcokrajowcy? Jak integrować wielokulturową wspólnotę akademicką? Na te pytania odpowiedzi udzieliła Ewa Kiszka, przewodnicząca IROs Forum, kierowniczka Biura Umiędzynarodowienia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:

Na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym gościmy studentów z ponad 70 krajów. Nasza codzienna praca polega na wspieraniu ich już od etapu pierwszego kontaktu z uczelnią. Stworzyliśmy też ofertę w ramach której przed podjęciem nauki przyszli studenci mogą poprawić swoje kompetencje językowe. Stworzyliśmy także “Premedical Course” czyli kurs przygotowujący do studiów medycznych prowadzony w języku angielskim, który został stworzony z myślą o kandydatach, którzy w przyszłości będą ubiegać się o przyjęcie na studia na kierunku lekarskim. Kurs koordynowany jest przez nasze Biuro Rekrutacji. Ciężko mi powiedzieć z jakimi największymi problemami w zakresie obsługi studentów zagranicznych mieliśmy do czynienia, wolę o tym mówić jak o coraz to nowych wyzwaniach z których nieustannie się uczymy. Studenci zagraniczni muszą czuć się wspierani, muszą czuć się częścią naszej społeczności.  Dzięki tym licznym działaniom nasi studenci i absolwenci stają się jednocześnie naszymi ambasadorami.

Na pytanie „Jak skutecznie zachęcać do studiowania w Polsce?” odpowiedzi udzielała Mariia Starshynova, stypendystka programu Banach NAWA:

Uniwersytety oferują wysokiej jakości edukację, a wiele programów jest prowadzonych w języku angielskim, dzięki czemu są one dostępne dla studentów zagranicznych. Po drugie, koszty utrzymania w Polsce są stosunkowo niższe niż w wielu krajach Europy Zachodniej. Obejmuje to niedrogie zakwaterowanie, wyżywienie i transport. Polska znana jest również z bogatej historii i różnorodności kulturowej. Studiowanie w Polsce daje możliwość doświadczenia unikalnej mieszanki tradycji i nowoczesności. I jeden z głównych powodów – istnieją różne programy stypendialne dostępne dla studentów zagranicznych, takie jak na przykład Stypendium Stefana Banacha.

Odnosząc się do samej komunikacji stypendystka podkreśliła przede wszystkim rolę i znaczenie mediów społecznościowych, takich jak Facebook, TikTok czy X (Twitter) a także dbanie o widoczność i dostępność materiałów w sieci.

Na zakończenie pierwszego dnia konferencji Rektor UG, JM Piotr Stepnowski osobiście zaprosił zgromadzonych na kolejną, XVIII edycję konferencji, która w 2025 roku odbędzie się w Gdańsku, a jej współorganizatorem i gospodarzem będzie właśnie Uniwersytet Gdański.

Według EDUopinions, platformy zbierającej potwierdzone opinie studentów z ponad 5000 instytucji szkolnictwa wyższego w 130 krajach, Polska, jako wschodząca gwiazda, znalazła się  w 2023 roku na 6 miejscu wśród 10 najbardziej popularnych krajów do studiowania na świecie. Składa się na to nie tylko akcyjna oferta studiów i przystępne czesne. To codzienne zaangażowanie pracowników m.in. biur współpracy zagranicznej, rekrutacji czy  „Welcome Centre”, którzy dzięki spotkaniu podczas cyklicznej konferencji „Studenci Zagraniczni w Polsce” mogli nie tylko pochwalić się dobrymi praktykami, ale też wymienić doświadczeniami i pomysłami, które z pewnością będą przyczyniały się do coraz lepszej rozpoznawalności Polski na edukacyjnej mapie świata.

Szczegółowy program i materiały z konferencji.